Verhalenbundel "De Heij 't Durp van me Jeugd"

(Delft 2003, bewerking en uitgave door Henk Tetteroo).

 

Mevrouw A. Brehm-van Seters werd geboren in 1915 in Ter Heijde. Ze groeide er ook op. In 1940 trouwde ze en verhuisde ze met haar man naar Delft. In 1983 overleed haar man. Vanaf circa 1998 is zij stukjes gaan schrijven in het dialect van Ter Heijde. Het is het dialect, zoals dat ongeveer voor de Tweede Wereldoorlog daar te horen was. In die tijd ook spelen de verhalen.

 

Met medewerking van Henk Tetteroo volgt hier hoofdstuk 8 uit dit boekje:

 

BLOMME IN HUIS

Om deuze tijd van't jaar, zo eind mei, as alle vrouwe de grote schoonmaak achter de rug hadde, kwam d'r altijd een man op De Heij mit een grote kartonne doos en daar zatte namaakblomme in.

Op de Heijse wegt mos je, omdat er geen voordeure ware, altijd achterhene. Die huize ware zomaar in een stik duin neerezet. Je kon best natuurblomme bekomme in deuze streek van 't land, maar die namaakblomme ware favoriet.

De man had een bepaald liedje en dat liet-ie dan hore en alle vrouwe vloge 't huis uit en gonge om 'm heen zitte, zomaar in 't zand. D'r wier goed innesloege want de mallie ware na zee en d'r was weer brood op de plank.

Ze hadde 't hele jaar geen omkikkes na de blomme. Ze zette ze dan in 't voorhuis. Daar moch-ie de hele zeumer niet komme: dat moest opperidderd blijve. Voor had je dan de bestee en een kelder die onder de bestee deurliep. In 't achterhuis weunde ze de hele zeumer. Achter was dan ook nog dikkels een serre annebouwd om nog wat ruimte te hewwe. Een smal laddertje leidde na de zolder.

Meestal hadde ze zo'n tien, twalef kindere en dat sliep allemaal op de zolder. Buite was d'r een plee; daar gonge zo'n vier huishouwes op. Riolering was t'r niet, dus dat was niet zo'n lolletje. Voor zo'n vijftien huishouwes ware d'r drie pompe. 't Water was netuurlijk goed want dat kwam uit duin. D'r was geen afvoer voor dat water, dus as t'r niks onder de pomp sting, liep dat zomaar de de grond weer in. In de zeumer een stuifzooi, in de winter blubber. Ik denk dat de bezwete lijve niet erg gewasse wiere. Meestal tummerde ze zelf een schuurtje van 't hout dat op strang evonde wier. En daar zat ook nog een biek in. In 't najaar slachtte ze dan dat beest en hadde ze nog een beetje spek in de pekel. De vrouwe hadde 't zwaar. Kindere krijge, voor de hele troep zurrege, en krap in de cente zitte. De mallie ware blij as ze weer na zee gonge in 't voorjaar. De vrouwe krege maar een beetje geld, want in 't najaar wier d'r pas offerekend; dat noeme ze behouwe teelt. Had je nou een zurgzame man dan brocht-ie 't meeste geld na huis; maar was-tie zwak van aard, was 't meeste geld in Sluis al ommezet in drank.

 

woordverklaringen

mallie = manvolk

omkikkes = omkijken

opperidderd = schoongemaakt

behouwe teelt = systeem van afrekenen in de visserij

hewwe = hebben

strang = strand

biek = varken

Sluis = Maassluis